Er zijn verschillende trainingen die professionals opleiden in hoe je kunt samenwerken met de eigen sociale omgeving van de mensen voor wie jij werkt. De makers van deze pagina, Beter Samen, werken met drie verschillende benaderingen: SoNeStra, Een Rijk Leven en de Kandidatenmarkt. In deze publicatie van Movisie vind je meer aanpakken en trainingen.
Wat moet je weten? Elke benadering heeft een eigen insteek en benaderingswijze. En er zijn ook overeenkomsten. Elke benadering helpt je om nieuwe antwoorden te zoeken op de volgende vragen:
1. Hoe verhoud je je tot elkaar?
Als professional ben je een nieuwkomer en voorbijganger in het leven van de persoon met dementie. Hoe goed jullie band ook wordt, familie, vrienden en kennissen kennen elkaar vaak langer, beter en op diverse manier. Van voor de dementie, én vanuit verschillende rollen.
Gaan de persoon met dementie en naaste een weg uitstippelen voor een (goed) leven met dementie? Dan is de kennis en denkkracht van deze bredere sociale kring onmisbaar. Hoe maak je daarvoor ruimte?
2. Hoe leer je elkaar (beter) kennen?
Vanaf de eerste kennismaking vraag je de persoon met dementie en naaste om één of meerdere leden uit hun sociale netwerk uit te nodigen. Je vertelt de persoon met dementie en naaste dat jullie zullen praten over wie zij zijn, wat voor hen van waarde is en wat zij willen (blijven) doen.
Omdat familie en vrienden van de mensen om wie het draait hen het beste kennen, en je samen meer voor elkaar krijgt dan alleen, is hun meedenk-kracht van doorslaggevend belang.
3. Waar gaan de gesprekken over?
Wil je kwaliteit van leven centraal stellen en zeggenschap bij de persoon met dementie en het netwerk houden, ga dan niet direct plannen bedenken, maar start vanuit het grotere, persoonlijke verhaal.
Vraag de aanwezigen om te vertellen. Maak samen een beeld van hun verhaal, van wie de persoon met dementie en naaste zijn, en wie er bij hen horen.
Ga in op met wie zij hebben gelachen, wat ze graag doen en goed kunnen, welke zorgen zij hebben en wat hen verbindt. Zoek naar wensen en verlangens. Ook wat mensen willen dat er níet gebeurt krijgt een plek.
Tip:
- Visualiseer: breng het verhaal in beeld. De tekeningen geven structuur aan het gesprek en vormen een houvast.
- Breng het netwerk in kaart: er zijn verschillende methoden om op te tekenen wie er door de tijd heen bij iemand hebben gehoord.
4. Wie heeft welke rol?
De persoon met dementie en haar of zijn naaste nodigen voor al deze gesprekken leden van het sociale netwerk uit. Deze mensen worden niet gevraagd om te helpen maar om mee te denken.
De persoon met dementie heeft vaak andere dingen nodig dan zijn of haar naasten. Daarom is het fijn als ieder in het gesprek een ‘supporter’ heeft. Een goede vriend(in) of kennis die haar of hem helpt vertellen.
Als professional faciliteer je het gesprek dat iemand met zijn netwerk voert. Dit doe je door ruimte te maken voor de verschillende perspectieven en deze met elkaar te verbinden. Voor de bijeenkomsten laat je je rol als adviseur, probleemoplosser, vertrouwenspersoon en beslisser thuis.
5. Hoe ga je samen aan de slag?
In twee of drie vervolggesprekken gaat het netwerk aan de slag om hun koers uit te stippelen. Ze verkennen waar het om moet gaan en waarom. Wat zijn de kernvragen? Wat is het verlangen? Ook wat mensen willen dat er níet gebeurt krijgt een plek.
Tijdens een volgende bijeenkomst bepaalt het netwerk samen een aanpak die bij hun situatie past. Dit is dus niet jouw aanpak als professional, maar het plan van de persoon en haar of zijn netwerk!
Samen achterhalen deze mensen wat ervoor nodig is om hun aanpak te laten slagen, en om de voortgang te waarborgen. In deze fase zal het netwerk jou, je collega’s en vrijwilligers vragen een rol te spelen in de uitvoering van hun aanpak.
Na een tijdje komt het netwerk opnieuw bijeen om de gemaakte plannen bij te stellen in het licht van nieuwe ontwikkelingen. Als de familie je dit vraagt dan kun je als professional de planvorming blijven faciliteren. Netwerkleden hebben de signaal rol: wanneer is het nodig om opnieuw samen te komen?
Ik wil meer weten. Waar kan ik terecht?
Er zijn verschillende manieren om mensen zelf met het netwerk hun weg te laten bepalen. Trainingen in netwerkbenaderingen bieden handvatten.
Wil je graag beter worden in het samenwerken met het netwerk om mensen heen? Misschien vind je het leuk om je in een netwerkbenadering te scholen. Misschien heb je wel een collega die hier al veel van weet en die jou op weg wil helpen.
Meer weten over scholing? Klik hier.
Meer weten over de stappen die je zet wanneer je vanuit netwerkbenaderingen werkt? Klik hier.
