Als het thuis niet meer gaat

Het aantal ouderen groeit de komende jaren fors. Daardoor neemt ook het aantal ouderen toe dat zorg en ondersteuning nodig zal hebben, terwijl het relatieve aantal werkenden dat in de zorg werkt, alleen maar afneemt. Dat is een onhoudbare situatie: de zorg moet anders worden ingericht. Het devies van de overheid is dan ook: blijf langer thuis wonen. Dat betekent ook dat er dan thuis meer zorg en ondersteuning moet komen, zowel van professionals, naasten als van het informele netwerk.

Hoe ziet het leven eruit als kwetsbare ouderen langer thuis wonen? Om daar inzicht in te krijgen heeft het Amsterdam Health and Technology (ahti) een kwantitatief onderzoek gedaan naar factoren die van invloed zijn op een verblijf in een verpleeghuis. Wat voor publiek gefinancierde zorg hebben mensen ontvangen in de jaren voorafgaand aan opname in een verpleeghuis? En wat is de invloed van het hebben van een partner of kinderen op de leeftijd van opname in een verpleeghuis en de duur van het verblijf in een verpleeghuis?

De kwantitatieve analyse van het ahti geeft echter geen verklaringen, maar legt alleen verbanden bloot. Daarom heeft het Ben Sajet Centrum besloten om naast het kwantitatieve onderzoek ook een kwalitatief onderzoek te doen. Daarmee gaan we in op de ervaringen van naasten van mensen die in het verpleeghuis zijn opgenomen. Vanaf het najaar van 2024 voerden we gesprekken over draaglast en draagkracht met naasten van mensen die recent in het verpleeghuis zijn opgenomen: hun partners, zussen en kinderen. We spraken ook casemanagers over wat ze meemaken in de praktijk. De gesprekken richtten zich op de vraag: wat maakt het dat het thuis niet meer gaat? En welke ondersteuning had verlichting kunnen beiden?

In het rapport lichten we vijf bevindingen toe:

Geïnterviewden hadden weinig tot geen idee wat nog had kunnen helpen aan formele of informele zorg om naasten langer thuis te laten wonen.
De veranderende relatie met naasten is juist onderdeel van de belasting.
De kring van ondersteuners groter maken: het kan. Maar het is niet makkelijk.
De professionele hulp is bedoeld als verlichting maar soms voelt het managen van de zorg als een extra belasting
De achteruitgang is geen geleidelijk proces. Het gaat eerst langzaam en dan plotseling

Rapport – Als het thuis niet meer gaat